W niniejszym artykule przedstawimy kluczowe etapy i praktyki związane z digitalizacją obiektów zabytkowych, a także przytoczymy spostrzeżenia Karola Argasińskiego z firmy BIMfaktoria, który miał przyjemność współpracować z Narodowym Instytutem Dziedzictwa i podzielić się swoimi doświadczeniami zarówno z dziedziny akademickiej, jak i komercyjnej.
Planowanie i ocena potrzeb
Pierwszym, kluczowym krokiem w procesie digitalizacji obiektów zabytkowych jest dokładne planowanie i ocena potrzeb. Zanim przystąpimy do jakiejkolwiek digitalizacji, musimy zrozumieć, co chcemy osiągnąć. Czy naszym celem jest stworzenie dokładnej kopii cyfrowej czy też interaktywnej prezentacji? Określenie celów pomoże nam wybrać odpowiednie narzędzia i metody.
Zdaniem praktyków kluczowym aspektem jest identyfikacja zabytków, które chcemy zdigitalizować, oraz określenie wymagań technicznych. Niektóre obiekty mogą wymagać bardziej zaawansowanych technologii, takich jak skanowanie laserowe, podczas gdy inne mogą być bardziej odpowiednie do fotogrametrii czy skanowania przy użyciu dronów.
Zinwentaryzowanie stanu istniejącego
Zanim przystąpimy do digitalizacji, konieczne jest dokładne zinwentaryzowanie stanu istniejącego każdego zabytku. To oznacza, że musimy dokładnie zmierzyć i udokumentować obiekt w jego obecnym stanie. Ten etap jest niezwykle istotny, ponieważ pozwala nam zachować wierną reprezentację zabytku.
A pomocnym jest tutaj Narodowy Instytut Dziedzictwa, który odgrywa kluczową rolę w ustalaniu standardów i wytycznych dotyczących tego procesu. Dzięki współpracy z ekspertami, można opracować dokładny plan inwentaryzacji, uwzględniający specyfikę każdego obiektu.
Wybór technologii
Kolejnym krokiem jest wybór odpowiednich technologii do digitalizacji. Wybór narzędzi zależy od rodzaju obiektu i celów, jakie chcemy osiągnąć. Skanowanie laserowe, fotogrametria i drony to tylko niektóre z dostępnych technik.
Ważne jest dostosowanie technologii do indywidualnych potrzeb projektu. Nie ma jednego rozwiązania dla wszystkich zabytków, dlatego eksperci muszą elastycznie dostosowywać narzędzia do konkretnych sytuacji.
Wykorzystanie standardów i metodologii
W procesie digitalizacji obiektów zabytkowych, stosowanie odpowiednich standardów i metodologii jest kluczowe. To gwarantuje spójność danych i umożliwia porównywanie różnych obiektów. Narodowy Instytut Dziedzictwa, jako instytucja odpowiedzialna za zachowanie polskiego dziedzictwa kulturowego, wprowadza stałe aktualizacje standardów, aby nadążyć za rozwojem technologii pomiarowych. Dzięki temu projektanci i inżynierowie mogą korzystać z najnowszych narzędzi i metod.
Analiza i architektoniczna interpretacja
Dokumentacja uzyskana podczas digitalizacji musi być dokładnie przeanalizowana i poddana architektonicznej interpretacji. To pozwala zrozumieć strukturę i szczegóły zabytku oraz stanowi podstawę dla działań konserwatorskich i badawczych.
Praktycy podkreślają, że dokładność i precyzja pomiarów są kluczowe. Dzięki digitalizacji można uzyskać nie tylko odwzorowanie bryły zabytku, ale także szczegółowe informacje dotyczące jego konstrukcji i materiałów.
Długoterminowe utrzymanie
Digitalizacja obiektów zabytkowych to proces długoterminowy. Po zakończeniu podstawowej digitalizacji, ważne jest utrzymywanie i aktualizowanie dokumentacji. W miarę jak technologia się rozwija, warto rozważyć ponowną digitalizację w celu poprawienia jakości dokumentacji.
Karol Argasiński podkreśla, że samo uzyskanie digitalizacji nie jest wystarczające. Konieczne jest stałe utrzymanie i aktualizacja dokumentacji, aby zachować jej aktualność i wartość.
Podsumowanie
Digitalizacja obiektów zabytkowych (heritage BIM) jest kluczowym narzędziem w zachowaniu dziedzictwa kulturowego. Proces ten wymaga starannego planowania, wyboru odpowiednich technologii i przestrzegania standardów. Dzięki współpracy ekspertów, takich jak Karol Argasiński z BIMfaktoria, oraz instytucji takich jak Narodowy Instytut Dziedzictwa, możemy skutecznie chronić i dokumentować nasze zabytki dla przyszłych pokoleń.
